Jak wygląda windykacja należności na drodze sądowej?

Windykacja długu to proces, podczas którego wierzyciel podejmuje próbę odzyskania należnej mu od dłużnika kwoty pieniędzy. Windykację można podzielić na dwa etapy. Pierwszym z nich jest windykacja przedsądowa, gdzie dążymy do tego, by dłużnik polubownie spłacił swój dług. Ostatecznym, ale niekiedy jedynym możliwym rozwiązaniem jest windykacja sądowa. Na czym ona polega i kiedy należy z niej skorzystać?

W jaki sposób możemy przeprowadzić windykację długu ?

Jak wspomniano na wstępie, pierwszy etap procesu windykacji to windykacja przedsądowa. Polega ona najczęściej na kontaktowaniu się z dłużnikiem telefonicznie bądź listownie i przypominaniu mu o konieczności uregulowania zadłużenia, a także namawianiu do podjęcia mediacji i zawarcia ugody. Należy przy tym pamiętać, że wszelkie listy kierowane do dłużnika powinny zawierać zwrotne potwierdzenie odbioru, jest to konieczne, aby udowodnić przed sądem, że dłużnik został prawidłowo wezwany do zapłaty i temu wezwaniu nie zadośćuczynił. Skuteczność windykacji przedsądowej zawsze będzie zależała od woli dłużnika do współpracy i w konsekwencji chęci spłaty zadłużenia. Z naszej strony oprócz prób nawiązania kontaktu z dłużnikiem mamy także możliwość wpisania go na listę dłużników w Krajowym Rejestrze Długów Biura Informacji Gospodarczej, jednakże jest to ostateczność, gdyż w większości przypadków działanie tego rodzaju wywoła u dłużnika niechęć i przekreśli możliwość prowadzenia pertraktacji ugodowych.

Dążenie do polubownej spłaty zadłużenia ma na celu uniknięcie kierowania sprawy na drogę sądową, a następnie do komornika, z czym wiąże się nie tylko długie oczekiwanie na zaspokojenie, ale także konieczność wyłożenia przez wierzyciela odpowiedniej kwoty na pokrycie kosztów sądowych w postaci opłaty od pozwu czy wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, a także opłacenia zaliczki wobec komornika. Kwoty te w przypadku skutecznej egzekucji zostaną wierzycielowi zwrócone, nie mniej jednak musi on je zainwestować na czas trwania postępowania sądowego i egzekucyjnego. Polubowna windykacja wierzytelności jest także korzystna dla dłużnika, ponieważ zadłużenie w przypadku dojścia do porozumienia może zostać rozłożone na raty, które będą dopasowane do jego możliwości.

Ponadto, uniknie on konieczności pokrycia dodatkowych kosztów, takich jak już wyżej wskazane koszty sądowe i egzekucyjne. Często zdarza się jednak, iż wierzyciel jest zmuszony dochodzić swoich należności na drodze sądowej. Na czym więc to polega?

Windykacja na drodze sądowej

Windykacja prawna na drodze sądowej to ostateczne rozwiązanie, konieczne jeśli próby polubownego porozumienia się z dłużnikiem zakończyły się fiaskiem.

Jak mówi specjalista z Kancelarii Adwokackiej adw. Aleksandry Skalskiej, która oferuje wsparcie prawne w dochodzeniu należności: W przypadku braku możliwości osiągnięcia porozumienia z dłużnikiem, wierzyciel występuje na drogę sądową, w tym celu przygotowuje przeciwko dłużnikowi pozew o zapłatę kwoty odpowiadającej aktualnej wysokości zadłużenia, a także odsetek za opóźnienie i kosztów procesu, który kieruje do właściwego miejscowo i rzeczowo sądu. Po przeprowadzeniu rozprawy, podczas której należy udowodnić zarówno kwotę należności, jak również to, że jest ona wymagalna i jej spłata obciąża w całości pozwanego dłużnika, sąd wydaje wyrok.

W niektórych przypadkach, kiedy wierzyciel jest w stanie udowodnić swoją wierzytelność stosownymi dokumentami, możliwe będzie wydanie nakazu zapłaty bez konieczności przeprowadzania rozprawy. Wierzyciel po uprawomocnieniu się wyroku bądź nakazu zapłaty i uzyskaniu na nie klauzuli wykonalności ma prawo zgłosić się do komornika sądowego z wnioskiem o wszczęcie egzekucji komorniczej.

Egzekucja komornicza

Jak już wyżej wskazano, egzekucja komornicza rozpoczyna się od złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji, do którego należy załączyć tytuł wykonawczy, czyli wyrok bądź nakaz zapłaty zaopatrzone przez Sąd w klauzulę wykonalności. Wierzyciel za pewnymi wyjątkami ma prawo wyboru komornika, który będzie prowadził egzekucję, a więc nie tylko tego, który byłby właściwy dla miejsca zamieszkania dłużnika. W tym celu musi wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji złożyć oświadczenie o skorzystaniu z prawa wyboru. Komornik w trakcie postępowania ma obowiązek informowania wierzyciela na jego wniosek o przebiegu egzekucji.

W toku postępowania egzekucyjnego komornik w celu wyegzekwowania długu może prowadzić egzekucję z wielu składników majątku dłużnika, tj. z ruchomości, wynagrodzenia za pracę, środków zgromadzonych na rachunkach bankowych, wierzytelności, które przysługują dłużnikowi względem innych osób, a także z praw majątkowych i nieruchomości. Należy jednak pamiętać, że niektóre przedmioty, jak i określone kwoty pieniędzy podlegają wyłączeniu spod egzekucji. Jeżeli zajęty w egzekucji majątek dłużnika nie pozwala na zaspokojenie egzekwowanych należności, albo jeśli wierzyciel wykaże, że na skutek egzekucji nie uzyskał w pełni zaspokojenia, może on żądać, aby sąd zobowiązał dłużnika do złożenia wykazu majątku z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie się znajdują, a także innych składników jego majątku np. przypadających mu wierzytelności czy praw majątkowych. W określonych przypadkach wyjawienia majątku można żądać również przed wszczęciem egzekucji.

Nie da się jednoznacznie określić, ile czasu będzie trwało postępowanie egzekucyjne, może to być kilka, kilkanaście czy kilkadziesiąt miesięcy. W tym przypadku wszystko zależy od sytuacji finansowej osoby zadłużonej.

Postępowanie egzekucyjne może zostać zakończone w przypadku wyegzekwowania całego zadłużenia, a może też być umorzone między innymi jeśli jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych. Należy pamiętać o tym, iż umorzenie postępowania nie pozbawia nas możliwości ponownego żądania wszczęcia egzekucji, jeśli przykładowo dowiedzieliśmy się o wzbogaceniu się dłużnika.