Zasady zawierania i rozliczania umów cywilnoprawnych

Umowa cywilnoprawna to umowa regulowana przez przepisy kodeksu cywilnego, stanowiąca odmienną od umowy o pracę formę powierzenia pracy. Umowę tego typu zawiera się w sytuacji, gdy pracodawca nie chce zatrudniać pracownika na stałe, a jednocześnie ma zamiar przekazać mu do wykonania ściśle określone zadania.

Wyróżniamy dwa podstawowe typy umów cywilnoprawnych – umowę zlecenia oraz umowę o dzieło. Każda z nich cechuje się odrębnymi zasadami zawierania i rozliczania.

Umowa zlecenia

Umowa zlecenia – jak sama nazwa wskazuje – opiera się na zleceniu przez zleceniodawcę określonej pracy, która ma zostać wykonana przez osobę zwaną zleceniobiorcą. Przy zawieraniu umowy obie strony określają termin wykonania pracy oraz przysługujące za nią wynagrodzenie (w kwocie brutto). Równocześnie, zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania określonych w umowie czynności, na rzecz zleceniodawcy. Tym samym umowa zlecenia jest tzw. umową starannego działania. Strony powinny spisać rodzaj wykonywanych czynności, a także ich zakres wraz z ramami organizacyjnymi. Co istotne – z jednym pracodawcą można podpisać kilka umów zlecenia, a nie tylko jedną.

Jak rozliczać umowę zlecenia? ,,Rozliczenie zależy od tego, czy zleceniobiorca posiada inne dochody z tytułu umowy o pracę. Jeśli dana umowa zlecenia stanowi jedyne źródło dochodu, koniecznym jest opłacenie wszystkich składek ubezpieczenia społecznego wraz z zaliczką na podatek. Równocześnie zleceniobiorca zostaje objęty ubezpieczeniem zdrowotnym. Jeśli natomiast umowa jest dodatkowym źródłem dochodu, a składki ubezpieczeniowe są potrącane przez innego pracodawcę, z tytułu umowy o pracę z minimalnym wynagrodzeniem, jej oskładkowanie jest dobrowolne. Obligatoryjnie taka umowa podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym – objaśnia ekspert warszawskiej firmy DomPodatkow.pl, wyspecjalizowanej w fachowej pomocy księgowej i kadrowo-płacowej.

Umowa o dzieło

Podstawą zawarcia umowy o dzieło jest obietnica wykonania ,,dzieła” czyli zadania, w wyniku którego powstaje określony produkt. Umowa ma zatem charakter umowy rezultatu. Przy jej zawieraniu należy wyraźnie określić charakter dzieła (produktu) – przynajmniej po części powinien być on materialny. Trzeba również wyznaczyć kwotę wynagrodzenia brutto (w przypadku umów o dzieło nie obowiązuje pojęcie wynagrodzenia minimalnego) oraz termin wykonania zlecenia.

,,Ciężary podatkowe wynikające z umowy o dzieło są przeważnie niższe, niż w przypadku umowy zlecenia. Umowa o dzieło nie podlega bowiem ubezpieczeniom społecznym. Od sytuacji tej jest jednak wyjątek – gdy umowę zawieramy z pracodawcą, z którym łączy nas równolegle umowa o pracę” – podsumowuje specjalista firmy DomPodatkow.pl.