Podstawowe zasady zasądzania alimentów

Alimenty to obowiązek, który dotyczy dostarczania środków utrzymania oraz środków wychowania, czyli innymi słowy przyczyniania się do wychowania. W ramach alimentów zobowiązany musi stale dostarczać środki utrzymania, zaś środki wychowania jedynie w razie potrzeby. Nie ma więc obowiązku prawnego do wychowywania osób dorosłych, nawet jeśli są uprawnione do otrzymania alimentów. Komu należą się więc alimenty i jakie są kryteria ich przyznawania?

Niesamodzielność dziecka

Na rodzicach ciąży obowiązek wypłacania świadczeń alimentacyjnych na rzecz dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samemu. Zobowiązanie to dotyczy zarówno rodziców biologicznych, jak i adopcyjnych. Obowiązek ten nie kończy się po zakończeniu małżeństwa.

W świetle prawa, dziecko jest w stanie samodzielnie się utrzymać dopiero wtedy, gdy jego wiek i wykształcenie na to pozwalają. Może to nastąpić zarówno po tym, gdy dziecko zdobędzie zawód lub ukończy naukę w szkole średniej i nie podejmie dalszego kształcenia.

Według prawnika z kancelarii adwokackiej Maria Zipser:

Rodzice są pozbawieni obowiązku alimentacyjnego wyłącznie w przypadku, gdy dochody z majątku dziecka są wystarczające do tego, aby mogło samo się utrzymać i wychowywać. Jeśli dziecko podejmie naukę na dziennych studiach wyższych, obowiązek alimentów może zostać utrzymany. Sytuacja ta ma duży wpływ na sprawę zwłaszcza wtedy, gdy studia mogą decydować o dalszej sytuacji zawodowej dziecka, a osiągane wyniki wskazują na celowość kształcenia.

Wysokość alimentów

Wysokość alimentów zależy przede wszystkim od potrzeb osoby uprawnionej do ich otrzymania oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców. Oznacza to, że jeśli osoba zobowiązana nie posiada pracy lub jej dochody są zbyt niskie, sąd nie musi się ograniczać co do zasądzonej kwoty.

W toku postępowania sąd może ustalić, że osoba zobowiązana jest zdolna do znalezienia pracy lub zarabiać więcej niż aktualnie. Konstrukcja ta została stworzona, aby zapobiegać zaniżaniu oficjalnie uzyskiwanych dochodów. W sprawach alimentacyjnych pomocy udziela najczęściej kancelaria adwokacka, która wspomaga klientów w walce o wystarczającą wartość alimentów.

Alimenty między małżonkami

Zgodnie z prawem, po rozwodzie małżonek, który nie był winny rozpadowi związku, może żądać alimentów, jeśli znajduje się w niedostatku. Mówiąc o niedostatku, sąd najwyższy ma na myśli osoby, które nie mogą własnymi siłami zaspokoić swoich potrzeb w całości lub części.

Usprawiedliwione potrzeby to takie, które zapewniają normalne warunki bytowania, odpowiednie do stanu zdrowia i wieku uprawnionego. Niedostatek może więc oznaczać inny zakres potrzeb w przypadku osób dorosłych czy uczących się. Na wysokość alimentów między małżonkami wpływ mają te same wartości, jak w przypadku alimentów na dziecko, czyli wysokość zarobków osoby zobowiązanej i potrzeb drugiego małżonka.