Faktyczna separacja a kontakty z dzieckiem

Rozkład pożycia małżeńskiego nie zawsze skutkuje rozwodem lub sądowym orzeczeniem separacji. Nierzadko małżonkowie rezygnują z formalizowania swoich faktycznych decyzji o życiu w rozłączeniu. W takiej sytuacji mamy do czynienia z separacją faktyczną. W jaki sposób to, że rodzice mieszkają osobno, wypływa na ich kontakty z dziećmi?

Czy separacja faktyczna wpływa na kontakty z dzieckiem?

Kwestie władzy rodzicielskiej i kontaktów rodziców z dziećmi reguluje Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Chociaż w ustawie nie występuje pojęcie separacji faktycznej, to potoczne sformułowanie odnosi się do małżonków, którzy „żyją w rozłączeniu”. Zgodnie z art. 107 § 1 tego kodeksu „jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem”. Co to oznacza w praktyce?

Nieformalne rozstanie rodziców nie ma wpływu na zakres władzy rodzicielskiej żadnego z nich i nie powinno skutkować ograniczeniem kontaktów z dzieckiem. Zazwyczaj rodzice samodzielnie, bez udziału sądu dochodzą do porozumienia w kwestiach związanych z wychowaniem dzieci, częstotliwością i rodzajem kontaktów z nimi. Zdarzają się jednak sytuacje, w których jedno z rodziców próbuje utrudniać kontakty z dzieckiem drugiemu; takie działanie narusza dobro dziecka, któremu przysługuje prawo do wychowania przez oboje rodziców. Konieczne może okazać się sądowe rozstrzygnięcie o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.

Władza rodzicielska a kontakty z dzieckiem

Sąd rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem rodziców pozostających w separacji faktycznej, gdy ci nie mogą dojść w tej kwestii do porozumienia. Kierując się dobrem dziecka, sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. W uzasadnionych przypadkach sąd może całkowicie pozbawić rodzica władzy rodzicielskiej. Jednak nawet w takiej sytuacji rodzicowi przysługuje prawo do kontaktów z dzieckiem – mówi specjalista z Kancelarii Adwokackiej Karsten w Krakowie.

Kontakty rodziców z dziećmi nie są związane z władzą rodzicielską. Rodzic, któremu ograniczono władzę rodzicielską lub całkowicie ją odebrano, wciąż ma prawo do styczności ze swoim dzieckiem: spotykania się z nim, rozmów telefonicznych, prowadzenia korespondencji itd. Sąd może zadecydować o ograniczeniu kontaktów rodzica z dzieckiem wyłącznie, gdy mają one zły wpływ na dziecko. Mówimy tu o sytuacjach, w których rodzic zachowuje się agresywnie lub nieodpowiedzialnie, przez co stwarza zagrożenie dla zdrowia lub rozwoju emocjonalnego dziecka. Zdecydowanie częściej sąd ogranicza się do ustalenia zasad utrzymywania kontaktu dziecka z rodzicem mieszkającym osobno, orzekając m.in. o częstotliwości i miejscu spotkań.