Zasady zasądzania alimentów według polskiego prawa

Procedura alimentacyjna wydaje się z założenia jasna, jednak wszędzie tam, gdzie występuje czynnik ludzki, możliwe jest pojawianie się dodatkowych wątpliwości i utrudnień. W jaki sposób i jakimi zasadami kierują się polskie sądy, zasądzając ten rodzaj świadczenia? Kto może zostać objęty obowiązkiem alimentacyjnym? Poniżej staramy się udzielić jasnych odpowiedzi na te pytania!

Czym są alimenty i kogo może obejmować obowiązek alimentacyjny?

Alimenty są rodzajem świadczenia na rzecz osoby fizycznej, których celem jest zapewnienie możliwości utrzymania się. Obowiązkiem alimentacyjnym mogą zostać objęci członkowie rodziny, zarówno spokrewnieni, jak i spowinowaceni czy też związani małżeństwem. Jak to rozumieć? Alimentami obciążeni mogą zostać przykładowo:

·         rodzice (także adopcyjni) względem dzieci,

·         dziadkowie względem wnuków,

·         dzieci względem rodziców, dziadków czy rodzeństwa,

·         małżonkowie względem siebie,

·         pasierb wobec ojczyma lub macochy, jak i odwrotnie.

W pierwszej kolejności o alimenty ubiegać się można od najbliższych członków rodziny. W przypadku, gdy uzyskanie świadczenia jest niemożliwe obowiązkiem alimentacyjnym mogą zostać objęci pozostali krewni czy spowinowaceni. Proces alimentacji i jej zasady są regulowane przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Jakimi przesłankami kieruje się sąd w postępowaniu o alimenty?

Jeśli postępowanie o alimenty toczy się przed sądem, ten kieruje się przepisami zawartymi w wyżej wymienionym kodeksie. Najważniejszą przesłanką do przyznania świadczenia jest niedostatek, a więc niemożność samodzielnego utrzymania się przez osobę ubiegającą się o alimenty. Zasada ta stosowana jest w przypadku obowiązku spoczywającego na dzieciach względem rodziców czy dziadków, rodzeństwie czy też współmałżonkach.

Jeśli analizować będziemy obowiązek alimentacyjny na rzecz dziecka, którym objęci są w pierwszej kolejności jego rodzice, musimy pamiętać, że sąd kieruje się zapisami określającymi, że świadczenie należne jest dzieciom, które nie są jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, także w trakcie kontynuacji nauki po ukończeniu 18 roku życia. Dożywotni obowiązek alimentowania dotyczy natomiast dziecka z niepełnosprawnością. Ustalając wysokość alimentów sąd kieruje się takimi czynnikami, jak potrzeby małoletniego oraz możliwości zarobkowe lub majątkowe rodzica czy dalszego krewnego.

Czy przy występowaniu o alimenty konieczna jest pomoc prawnika?

Najkorzystniejszym rozwiązaniem jest polubowne ustalenie wysokości alimentów i dobrowolne ich wypłacanie. Często jednak napięcia rodzinne i trudności w dojściu do porozumienia wymuszają złożenie pozwu w Sądzie Rejonowym. Doradca z Kancelarii Adwokackiej Grzegorza Buby w Lubinie zaznacza:

- Pozew musi zawierać pewne elementy formalne, które gwarantują, że będzie skuteczny. Konieczne jest, chociażby uzasadnienie roszczenia, ale ważne jest również wniesienie o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności. Pozew powinien być poparty także materiałem dowodowym, który potwierdza uzasadnione potrzeby dziecka.

Samodzielne sformułowanie pozwu nie jest czynnością bardzo skomplikowaną, ale łatwo w takim piśmie zapomnieć o istotnych elementach, które będą następnie utrudniały czy opóźniały postępowanie. Warto w takim przypadku zasięgnąć porady u adwokata czy też, poprzez złożenie pełnomocnictwa, zdać się na całkowite poprowadzenie przez niego naszej sprawy.