Otwarcie spadku, czyli przejście majątkowych i cywilnoprawnych praw i obowiązków spadkodawcy na inne osoby, następuje w chwili śmierci spadkodawcy. Niezależnie od tego, czy dziedziczenie następuje na mocy ustawy czy dzięki zapisom w testamencie (lub w obu formach), tworzy się wówczas określony stan prawny – stwierdzenie nabycia spadku to procedura, która ten stan potwierdza, innymi słowy: stwierdzenie nabycia spadku ma charakter deklaracyjny i służy legitymizacji stanu majątkowego, jaki powstał po otwarciu spadku.
Stwierdzenie nabycia spadku prowadzi do określenia kręgu osób uprawnionych do dziedziczenia po zmarłym i wskazaniu, w jakim ułamku dziedziczy każda z nich; w toku postępowania nie rozstrzyga się jednak, co wchodzi w skład masy spadkowej i jak ma wyglądać jej podział. Choć nie ma przepisów, które nakładałby na spadkobierców obowiązek uzyskania stwierdzenia nabycia spadku, status spadkobiercy warto uzyskać z co najmniej z kilku względów. Pozwala on dokonać zmian w księgach wieczystych, Krajowym Rejestrze Sądowym czy chociażby przerejestrować samochód. Stwierdzenie nabycia spadku jest jedynym dowodem, że rzeczywiście jest się spadkobiercą i posiada się wynikające z tego prawa, np. do wyegzekwowania należności od dłużnika spadkodawcy.
Stwierdzenie nabycia spadku stwarza także pewne bezpieczeństwo prawne dla osób trzecich, np. w sytuacji, gdy nabywają one od spadkobiercy określone wynikające ze spadku prawa. Jak wygląda postępowanie? Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku toczy się w trybie nieprocesowym, a wniosek (nie pozew) w tej sprawie może zgłosić każdy, kto ma w tym jakiś interes, przede wszystkim więc spadkobiercy, ale także wierzyciele spadkodawcy, wierzyciele spadkobiercy, uprawnieni do zachowku czy wykonawca testamentu. Przy składaniu wniosku jako uczestników postępowania należy podać wszystkie osoby, które są potencjalnymi spadkobiercami ustawowymi lud testamentowymi. Sąd bada jednak z urzędu, kto jest spadkobiercą i czy spadkodawca pozostawił po sobie ważny testament i ewentualnie wzywa do siebie osobę, u której taki dokument się znajduje, może się zatem okazać, że spadkobiercami zostają inne osoby niż wskazane przez uczestników. Stwierdzenie nabycia spadku nie powinno nastąpić przed upływem 6 miesięcy od otwarcia spadku, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożą wcześniej oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku (takie oświadczenia można złożyć również w toku samego postępowania o stwierdzenia nabycia spadku). Warto pamiętać, że od 1 marca 2009 roku stwierdzenie nabycia spadku można otrzymać również u notariusza, dzięki sporządzeniu tzw. aktu poświadczenia dziedziczenia. Więcej informacji na ten temat uzyskają Państwo, odwiedzając naszą stronę internetową lub kontaktując się z nami bezpośrednio.