Jak uzyskać rozwód z orzeczeniem o winie?

W procesie rozwodowym sąd orzeka o rozpadzie więzi małżeńskich, a w konsekwencji o zakończeniu związku. Na jednomyślny wniosek małżonków można odstąpić od orzeczenia z czyjej winy do tego doszło. Jeżeli jednak mąż lub żona wyrażą taką wolę, w postępowaniu sądowym można ustalić, które z nich – czy też obydwoje – ponoszą winę za rozpad własnego związku małżeńskiego.

Podstawa orzeczenia rozpadu małżeństwa

Zgodnie z prawem rodzinnym, obowiązującym w Polsce, sąd może orzec rozwód wówczas, gdy stwierdzi rozpad 3 podstawowych więzi tworzących małżeństwo:

• gospodarczej (ustaje wspólna odpowiedzialność za gospodarstwo domowe),
• fizycznej (ustają kontakty seksualne pomiędzy małżonkami),
• emocjonalnej (ustaje wzajemne wspieranie się w trudnych chwilach, troska, zaangażowanie w sprawy drugiego).

Każdy z małżonków może ustanowić swojego pełnomocnika, reprezentującego go przed sądem, niezależnie od tego, czy jest to proces z orzekaniem o winie, czy bez. Rolę pełnomocnika może pełnić adwokat lub radca prawny.

Zadanie pełnomocnika polega na sporządzeniu pozwu rozwodowego oraz innych pism procesowych – wyjaśnia radca prawny z lubelskiej Kancelarii Radcowskiej Puciłowski & Zmysłowski. – Pełnomocnik towarzyszy klientowi na każdym etapie postępowania sądowego, tłumacząc jego zasady i udzielając wszelkiej potrzebnej pomocy w zakresie swoich kompetencji.

Rozwód bez orzeczenia winy a rozwód z orzeczeniem winy – jakie są różnice?

Jeżeli małżonkowie zgodnie zeznają, że odstępują od ustalenia, które z nich ponosi winę za rozpad związku, sąd może orzec rozwód bez orzeczenia o winie. Taki proces jest:

• szybszy i tańszy,
• mniej obciążający emocjonalnie,
• ogranicza możliwość regulacji spraw finansowych.

Do 5 lat po orzeczeniu rozwodu bez winy, były współmałżonek może wystąpić o alimenty z powodu niedostatku, czyli sytuacji, gdy nie jest w stanie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych.

Jeżeli jedna lub obydwie strony sporu wnoszą do sądu o rozstrzygnięcie, który z małżonków ponosi winę za rozpad pożycia małżeńskiego, wówczas przeprowadza się rozwód z orzeczeniem o winie. Taki proces jest:

• dłuższy i droższy (bardziej pracochłonny),
• bardziej obciążający emocjonalnie (udowadnianie winy i odpieranie zarzutów),
• może zaspokoić subiektywne odczucie sprawiedliwości,
• pozwala na uregulowanie spraw finansowych.

Małżonek, którego uznano za winnego rozpadu związku, jest zobowiązany do płacenia alimentów byłemu współmałżonkowi także wówczas, gdy nie pozostaje on w sytuacji niedostatku. Wystarczy dowód, że w porównaniu z okresem małżeństwa, nastąpiło znaczące pogorszenie sytuacji majątkowej. Alimenty są wypłacane do czasu, gdy sytuacja majątkowa osoby pobierającej świadczenie ulegnie poprawie lub gdy powtórnie wejdzie ona w związek małżeński.

Jeżeli sąd uzna, że winne rozpadu więzi małżeńskich są obydwie strony sporu, wówczas alimenty można uzyskać jedynie z tytułu niedostatku.

Rozwód a alimenty dla dziecka

Postępowanie sądowe orzekające o rozpadzie więzi małżeńskich jest niezależne od postępowania alimentacyjnego względem dzieci oraz ustaleń dotyczących opieki nad nimi. Niezależnie od winy, jaką ponoszą małżonkowie za rozpad swojego małżeństwa, pozostają nadal rodzicami swoich dzieci. Dla ich dobra powinni ustalić odpowiednie zasady, na jakich będą wypełniać obowiązki rodzicielskie. Ze względu na złożoność tych spraw, oraz ich ładunek emocjonalny, wskazane jest korzystanie z profesjonalnej pomocy prawnej.

Wymogi procesu rozwodowego z orzeczeniem winy

Aby sąd mógł orzec, który z małżonków ponosi winę za ustanie więzi małżeńskich, strona zainteresowana musi dostarczyć dowodów. Zadaniem pełnomocnika jest przygotowanie i koordynowanie materiału dowodowego, powoływanie świadków oraz biegłych, których opinia jest istotna w przebiegu postępowania dowodowego. Niezależnie od obecności pełnomocnika, w procesie sądowym wymagana jest obecność strony, celem składania zeznań.

Celem tych działań jest udowodnienie, że zachowanie lub zaniechanie zachowania jednego lub obydwu małżonków stanowiło przyczynę rozpadu więzi małżeńskich. Chociaż w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym nie ma prawnej definicji „winy”, praktyka orzecznictwa sądowego wskazuje, że uznaje się ją m.in. w przypadku:

• zdrady fizycznej lub psychicznej,
• przemocy fizycznej lub psychicznej,
• uzależnień (od alkoholu, substancji psychoaktywnych, hazardu),
• chorobliwej, nieuzasadnionej zazdrości.

W orzecznictwie sądowym obowiązuje zasada niestopniowania winy w rozwodzie. Oznacza to, że sąd może orzec winę jednego małżonka tylko wówczas, gdy przedstawione dowody są mocne i jednoznaczne. W przypadku gdy dowody wskazują na odpowiedzialność obydwu stron, nawet jeżeli nie rozkłada się ona w równych proporcjach, sąd może wydać orzeczenie o winie obydwu małżonków.