Akt notarialny i jego moc prawna

Akt notarialny to dokument urzędowy potwierdzający dokonanie określonej czynności prawnej. Zostaje on sporządzony wtedy, gdy wymaga tego prawo, lub na prośbę strony albo stron. Niedochowanie formy aktu notarialnego wtedy, gdy wymaga tego prawo albo gdy została ona zastrzeżona w warunkach umowy przez strony, powoduje bezskuteczność określonej czynności prawnej. Do sporządzania aktów notarialnych uprawnieni są notariusze oraz polski konsul posiadający specjalne upoważnienie od Ministra Sprawiedliwości wydawanego na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych.

Jak sporządza się akt notarialny i jakie powinien zawierać dane? Sposób sporządzania aktów notarialnych i postępowania z nimi określają artykuły 91 do 95 ustawy Prawo o notariacie z dnia 14 lutego 1991 r. Akt notarialny powinien zostać sporządzony w języku polskim i musi zawierać wszystkie, określone przepisami dane, wśród których mogą się znaleźć także niektóre informacje żądane przez strony. Może to być na przykład umieszczenie w akcie oprócz daty jego sporządzenia także godziny i minuty jego rozpoczęcia i podpisania. Innym wpisem dokonywanym w akcie notarialnym na żądanie stron może być stwierdzenie faktów i istotnych okoliczności, które zaszły w trakcie jego spisywania. Spisywanie aktu notarialnego kończy stwierdzenie, że został on odczytany, przyjęty i podpisany oraz podpisy biorących w nim udział i osób obecnych przy jego sporządzaniu i podpis notariusza. Jeżeli w akcie bierze udział osoba, która nie może lub nie umie pisać, notariusz musi stwierdzić, że osoba ta aktu nie podpisała i podać przyczyny, dla których tego nie zrobiła. Oryginały aktów notarialnych przechowuje się wyłącznie a kancelarii notarialnej, a stronom wydaje się ich wypisy, które mają moc prawną oryginału. Dokładnie tak samo pracuje kancelaria notarialna Łukasza Chwiałkowskiego w Toruniu. Kiedy występuje obowiązek sporządzenia aktu notarialnego? Formy aktu notarialnego, wśród wielu innych, wymagają między innymi:

• umowa przeniesienia własności nieruchomości
• umowa o przedłużenie lub przeniesienie wieczystego użytkowania
• oświadczenie darczyńcy przy umowie darowizny
• umowa o dział spadku, w przypadku gdy jego częścią jest nieruchomość
• zrzeczenie się dziedziczenia lub uchylenie tego zrzeczenia
• umowy spółek prawa handlowego
• umowa zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu

Często w formie aktu notarialnego sporządza się testament, chociaż nie jest to wymóg prawny. Sporządzanie aktu notarialnego jest czynnością ważną, dlatego też czynność tę mogą wykonywać wyłącznie prawnicy powoływani przez ministra sprawiedliwości. Notariusz to osoba zaufania publicznego korzystająca z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym. Jak się dowiedzieliśmy, istotną funkcją notariuszy w obrocie prawnym jest ograniczenie sporów sądowych poprzez zapewnienie pewnym czynnościom kontraktowym nadzoru profesjonalnego prawnika.